Niet zonder slag of stoot

Project

Op 31 mei sluit het AZC in Malberg na twee jaar haar deuren. En daarmee komt een einde aan een pilot waar het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en Woonpunt, na een moeizame start, met trots op terugkijken. Maar voor ons begint ook weer een nieuwe uitdaging: de sloop.

Twee jaar geleden kondigden we aan dat we het voormalige UM Guesthouse aan de Taliënruwe in Maastricht ter beschikking zouden stellen aan het COA voor maximaal 116 statushouders. Dat besluit kon rekenen op de nodige weerstand vanuit de buurt. Ze waren bang voor overlast en geweldsincidenten in de buurt. Kjel Hurkens: ‘Ik ben er trots op dat Woonpunt haar rug recht hield en niet zwichtte voor de druk van de tegenstanders. Mirjam Depondt gaf duidelijk aan dat we niet weglopen voor onze verantwoordelijkheid. Het huisvesten van mensen met een verblijfsvergunning behoort tot onze kerntaak.’

'Eén van de kritische omwonenden,
werd juist één van de beste vrijwilligers'

Hart op de goede plaats

Ondanks de maandenlang protesten, kwam de dependance van het AZC er gewoon zoals gepland. En al snel bleek de geuite angst ongegrond. De bewoners veroorzaakten geen overlast. Sterker nog: ze bevorderden misschien wel de cohesie in de wijk. Volgens Kjel werd één van de kritische omwonenden, juist één van de beste vrijwilligers: ‘Samen met zijn vrouw organiseerde hij wekelijks allerlei activiteiten. Dan zie je dat zo iemand het hart op de goede plaats heeft. Anderen die voorop liepen bij de demonstraties brachten knuffels voor de kinderen of maken op straat regelmatig een praatje met de bewoners als ze met de hond lopen.’ Al vrij snel organiseerden een aantal omwonenden en de betrokken buurtplatforms zelfs een welkomstfeest voor de nieuwe bewoners van de wijk. Daarnaast bevorderden de speeltoestellen en picknicktafels op het grasveld achter het gebouw, het onderlinge contact. Op zonnige dagen maken bewoners van het AZC en buurtbewoners hier gretig gebruik van.

Speciale locatie

De opvanglocatie in Malberg was voor het COA een speciale locatie waar bewoners deels zelfstandig woonden en waarbij integreren voorop stond. Een kleine satellietlocatie, midden in een woonwijk, zonder hek eromheen. Een soort COA 2.0. Als pilotproject mag het, ondanks de moeizame start met vernlielingen en brandstichting, als een succes worden beschouwd, mede ook omdat de kosten voor COA laag waren; Woonpunt verhuurde immers tegen kostprijs.

Belofte nakomen

Sommige buurtbewoners vinden het jammer dat het AZC weggaat uit de buurt, maar over het algemeen staan ze er neutraal tegenover. Kjel: ‘Het was van te voren bekend dat het voor een periode van twee jaar zou zijn. De meeste mensen zijn blij dat Woonpunt haar belofte nakomt om het gebouw te slopen.’ Maar niet iedereen denkt daar zo over. De Sociale Actieve Burgerpartij had graag gezien dat enkele woningen behouden blijven om initiatieven vanuit de buurten Malberg en Malpertuis te faciliteren. Ze stelden hierover vragen aan de gemeente. Gelukkig steunt de gemeente Woonpunt in haar sloopbesluit. Ze onderzoekt nu met partijen als Buurtservice en Stichting Weggeefwinkel de gouden handen waar deze initiatieven praktisch wel te realiseren zijn.

Krakers gesignaleerd

Maar ook de sloop gaat niet zonder slag of stoot. Er zijn signalen dat krakers hun oog hebben laten vallen op het gebouw. Kjel: ‘Mensen uit de buurt hadden krakers gesignaleerd rondom het gebouw. Bij navraag bevestigden de politie en de gemeente dat er reden is om aan te nemen dat krakers geïnteresseerd zijn in het gebouw. Dat betekent dat we extra maatregelen moeten nemen.’ Woonpunt is blij met de betrokkenheid van de omwonenden. Zonder hun signalen, waren we misschien wel overvallen door een kraak. En stel dat het gebouw gekraakt wordt, dan levert dat ongewenste vertraging op. Samen met Bram Bus heeft Kjel daarom extra bewaking geregeld. ‘Mocht er straks een poging gedaan worden tot kraken, dan kunnen we snel reageren. Als we ze op ‘heterdaad’ betrappen, mogen we ze namelijk direct uitzetten en zo kunnen we een ontruimingsprocedure voorkomen.’

Vertraging door vleermuizen

Niet alleen door krakers dreigt de planning vertraging op te lopen. Ook vleermuizen zouden wel eens roet in het eten kunnen gooien. Op dit moment loopt het onderzoek naar de aanwezigheid van deze dieren in het nu nog bewoonde gedeelte van de gebouwen. We mogen de leefomgeving van deze beschermde dieren niet verstoren. Als ze aanwezig zijn, dan moeten we een aantal maatregelen treffen voordat we mogen slopen. Dit onderzoek duurt tot en met september. In juni kunnen we wel al starten we met de handmatige sloop en het verwijderen van asbest. Het gedeelte van het gebouw dat u al leeg staat, de zogenaamde Banaan, wordt direct aansluitend gesloopt. Daar is het ecologisch onderzoek al afgerond. Kjel: ‘Ik ben blij dat we hiermee aan de buurt kunnen laten zien dat er geen twijfel mogelijk is. Het gebouw wordt gesloopt. In september weten we ook wanneer we de rest van het gebouw kunnen slopen. De buurt zal er wel begrip voor hebben dat we de wettelijke regels moeten volgen.’

Toekomstplannen

De buurt wil graag dat Woonpunt op het terrein sociale huurwoningen gaat bouwen. Dat is ook de bedoeling. We weten alleen nog niet precies wanneer we die gaan bouwen. Daarom wordt na de sloop het terrein in eerste instantie ingezaaid. Wederom een boodschap die de buurtbewoners niet zomaar zullen omarmen.