Groot denken, klein doen

Afgelopen donderdag ging ons Droomteam op pad in Den Bosch om zich te laten inspireren voor onze nieuwe koers. Niet met als doel om de initiatieven die werden bezocht copy-paste over te nemen, maar om te kijken hoe je als corporatie kunt inspelen op veranderingen in de samenleving. Een verslag.

“Een prachtige droom die werkelijkheid is geworden!”

Het Droomteam was van 8 uur ’s ochtends tot 21 uur onderweg. Een lange, maar heel inspirerende dag die begon met een presentatie van Niels Hansen van Futurise. Daaruit kreeg het Droomteam een beeld van welke factoren de komende jaren een belangrijke rol gaan spelen in de samenleving.

Van corporatie naar coöperatie

Stichting Minitopia staat voor de vrijheid om te wonen zoals je wil. Op verschillende plekken creëren ze woonlocaties waar innovatieve en duurzame woonvormen in de praktijk tot stand komen. Hoe samen leven met ruimte voor solidariteit kan ontstaan.

Op de plek van een oude milieustraat werden met € 30.000 subsidie per woning van corporatie Zayaz aanvankelijk zeven tiny houses neergezet, waarna andere architecten en kunstenaars aansloten. Woningen werden gemaakt met allerlei hergebruikte materialen, van hout tot metalen schappen van Ikea. Het resultaat is een proeftuin voor minimaal vijf jaar waar geëxperimenteerd kan worden. Bewoners hebben de regie. En als je er wilt wonen, dan draag je bij aan de mini-community (wederkerigheid). Hiervan leerde het Droomteam vooral het belang van de eigen inbreng van bewoners, van het samen doen en onderlinge betrokkenheid. En hoe je kunt komen van corporatie (wij doen het voor u) naar coöperatie (wij doen het samen met u).

Daarna ging het Droomteam in kleinere groepjes uit elkaar en werden andere initiatieven en sprekers bezocht:

Samen duurzaam wonen

Een bijzondere woongroep in hartje Den Bosch. 24 huishoudens hebben de regie genomen over hun leefomgeving. Zij creëerden een sociale, groene oase in hartje Den Bosch. Omringd door natuur en toch vlakbij het centrum. Het betreft duurzame, gezonde en betaalbare koopwoningen waar de bewoners elkaar kennen en ontmoeten in een gezamenlijke binnentuin, een gemeenschappelijke ruimte en een werkplaats. Waar ze dingen delen en oog hebben voor elkaar. Met eetbaar groen en veel biodiversiteit. Met gesloten kringlopen, zoveel mogelijk hergebruik van materialen en zo min mogelijk energieverspilling. Een prachtige droom die werkelijkheid is geworden. Er zit veel spreiding in de groep qua leeftijd. In de samenstelling van de groep is gelet op diversiteit op verschillende fronten, waaronder leeftijd en gezinssamenstelling. Dit maakt de woongroep sterker en rijker en sociaal duurzaam. Iedereen heeft zijn eigen plek en privé, maar als het nodig is, zijn ze er voor elkaar.

Buurt en stad verbinden

Dit initiatief maakt deel uit van de stichting zwerfhuisjes Den Bosch. Het kleine koffietentje heeft een groots ideaal. Het is een zelfgecreëerde ontmoetingsplek in een brugwachtershuisje die mensen, de buurt en de stad verbindt en die functioneert als knooppunt van het Zuid-Willemspark. Vrijwillige “campingbazen” zijn de motor en de koffie het smeermiddel. De Droomtreamleden werden hier enthousiast ontvangen door Peter van der Klok die zelf jarenlang gewerkt heeft in de corporatiebranche. Hij vertelde met passie over de initiatieven die het koffietentje neemt, zoals het van eigenaar laten wisselen van kleding.

De praktijk als vertrekpunt, in plaats van het probleem

Op bezoek bij Maartje van Buurtbinders, maar niet in een standaard overlegruimte. Gewoon in een huis waar tijdens ons gesprek verbouwd wordt. Buurtbinders werken aan leefbaarheid in buurten en wijken. Van bewoner tot beleid, van strategie tot praktijk. Dit doen zij niet alleen voor gemeenten en corporaties, maar ook voor aannemers en bouwpartners. Dichtbij de mensen en wat hen beweegt, want daar begint de verandering. Door aandachtig te luisteren en toegewijd te kijken naar de ander, te leren zien wat er op het spel staat voor bewoners, vanuit aansluiting gaan begrijpen en samen vervolgstappen bepalen. Het credo luidt dan ook: groot denken, klein doen.

Hoe doen ze dat? Onder andere door met een kleine camper in een wijk of een buurt te verblijven. Opgaan in de omgeving en echt contact maken met de mensen door in gesprek te gaan van mens tot mens. Dat is het belangrijkste. Zij gaan niet uit van het probleem, maar van de praktijk. Aansluiten bij de praktijk betekent dan ook gebruik maken van de kracht, energie en ideeën van de mensen. En als verandering niet in de mensen van een buurt zit, kijk dan of je in het klein een beweging op gang kunt brengen.

Vrijwilligers in tiny houses

Stijn van Kreij is sociaal ondernemer en hij sprak met een deel van het Droomteam. Zijn eigen droom? ‘Wat als mensen met én zonder zorgvraag zouden samenleven als buren?’ Stijn heeft dit met Butterfly Effect mogelijk gemaakt. Door tiny houses te plaatsen op het terrein van zorginstellingen creëert hij verbonden gemeenschappen waar welzijn, geluk en gezondheid tot bloei komen. ‘Natuurlijk hebben mensen met een zorgvraag of beperking professionele hulp nodig’, zegt Stijn. ‘Maar negen van de tien keer gedijen welzijn en betekenisgeving juist veel beter in informele structuren waar mensen zich met elkaar verbinden omdat ze dat van zichzelf willen, en niet omdat ze ervoor betaald worden.’ Hij vervolgt: ‘Overal in Nederland vind je mooie zorglocaties aan de randen van dorpen en steden die hun onbebouwde grond stukje bij beetje verkopen. Zonde, want het zijn perfecte plekken om sociale gemeenschappen in het groen te creëren.’ Dat doet Stijn dan ook door er tiny houses te plaatsen voor vrijwilligers. ‘In plaats van vrijwilliger, ben je medebewoner, waardoor je elkaar als buren gaat zien. Mensen met een zorgvraag ervaren de aandacht en hulp die ze krijgen hierdoor op een gelijkwaardige manier. Het draait niet om wie wie helpt, maar om contact.’ Stijn besluit: ‘Het is mijn droom om overal zorgzame en bruisende gemeenschappen te creëren. Want daar waar verbinding tussen mensen plaatsvindt, worden maatschappelijke problemen opgelost.’

Talenten tot bloei laten komen

De inspiratie ging verder met Jaap Klink van Broed. Jaap nam een deel van het Droomteam mee op zijn persoonlijke reis. Toen zijn vader zich op zijn sterfbed liet ontvallen dat hij er spijt van had dat hij nooit iets had gedaan met zijn creativiteit, gooide Jaap het roer voor zichzelf radicaal om. Hij werkte met vastgoed en fondsen en ruilde dat in voor werken met jongeren. Broed verbindt jongeren aan elkaar om hun talenten tot bloei te laten komen. Met als doel om van Den Bosch een dynamische en toekomstgerichte stad te maken.

Niet om de natuur heen organiseren

Ties van der Hoeven is de oprichter van Weather Makers die zich als doel hebben gesteld het ecosysteem te herstellen. De rode draad in zijn verhaal was ook dat wij rekening moeten houden met de natuur en niet eromheen moeten organiseren. Als voorbeeld gaf hij aan dat als je om milieu geeft dan koop je geen Tesla, maar dan ga je in een huis wonen dat geïntegreerd is in de natuur. Als wij goed zorgen voor de natuur, zorgt zij voor ons.

Alleen vitale medewerkers kunnen anderen vitaal maken

Tot slot Maaike van stichting de Schroef. Zij laten kwetsbare doelgroepen deelnemen in de maatschappij door hen te laten bewegen en door te werken aan hun vitaliteit, met aandacht voor goede voeding, sociale interactie, goed slapen en mentaal op orde zijn. Mooi was dat Maaike aangeeft dat haar medewerkers zich vitaal moeten voelen zodat zij ook anderen kunnen helpen vitaal worden.

De dag nodigde de Droomteamleden uit om buiten de bekende kaders te denken als het straks gaat over hoe we de eigen Woonpuntdroom gaan vormgeven en waarmaken. Het was goed om te ervaren dat dromen – hoe wild ze ook zijn – toch werkelijkheid kunnen worden. Want als je samen droomt, is dat het begin van een nieuwe werkelijkheid.

Go Monique! Go Baktash! Go Jenny! Go Jean! Go Marcel! Go Pieter! Go Bianca! Go Pauline! Go Monique! Go Daniël! Go Maurits! Go Dirk! Go Erline! Go Suzanne!