Kasteelbuurt krijgt nieuwe toekomst: veiliger, opener en duurzamer

De Kasteelbuurt in Hoensbroek – ook wel de ‘Kasteelkolonie’ – staat aan de vooravond van een ingrijpende vernieuwing. Gemeente Heerlen en woningcorporatie Woonpunt slaan de handen ineen om de sociaal kwetsbare, afgelegen wijk veiliger en leefbaarder te maken. De aanpak combineert sloop, renovatie en nieuwbouw, met oog voor bewoners én historie.

Waarom deze buurt extra aandacht krijgt

De Kasteelbuurt is sinds 2021 één van de focuswijken binnen het programma Sociaal Veilig in Heerlen-Noord. Hier werken gemeente, woningcorporaties, politie en zorgpartijen samen aan het verbeteren van veiligheid en leefbaarheid. Tom Bindels van gemeente Heerlen: “De wijk was jarenlang een soort vrijplaats, waar bewoners problemen onderling oplosten. Overlast bleek vaak gekoppeld aan zorgvragen. Via casusoverleggen en buurtinterventies hebben we zo’n 40 adressen aangepakt.”

Gesloten en kwetsbaar

Koen Nijssen van Woonpunt: “De buurt ligt geïsoleerd en bestaat vrijwel alleen uit goedkope sociale huurwoningen. Daardoor is er veel doorstroom, weinig binding en worden nieuwkomers soms zelfs geïntimideerd. De helft van de bewoners verhuist binnen vijf jaar.”

Van aanpak naar echte vernieuwing

Hoewel de inzet van Sociaal Veilig al voor verbetering zorgde, was structurele verandering nodig. In 2024 formuleerden de partners daarom nieuwe uitgangspunten voor herontwikkeling van de buurt.

• 38 woningen worden gesloopt, met name aan de Markgravenstraat – een plek met veel overlast en een fysieke barrière naar de Parkstadroute.
• 68 woningen worden gerenoveerd en verduurzaamd.
• Nieuwe woningen worden toegevoegd, gericht op meer diversiteit in bewoners, zoals senioren en middeninkomens.

Een zogeheten CPTED-analyse (Crime Prevention Through Environmental Design) onderstreepte het belang van een open, overzichtelijke inrichting voor een veilige buurt.

Bewoners denken mee

In januari 2025 zijn de bewoners van de sloopwoningen geïnformeerd. Koen: “Het protest bleef beperkt. Veel mensen beseffen dat hun woning te klein en verouderd is. We begeleiden hen zorgvuldig naar een nieuw thuis.” Ook het behoud van cultuurhistorische elementen, zoals de Amsterdamse School-architectuur, speelt een rol in het nieuwe ontwerp.

Samen optrekken is cruciaal

Zowel Tom als Koen benadrukken het belang van samenwerking. Tom: “De lijntjes zijn kort, op elk niveau.” Koen: “We kunnen dit niet alleen. Leefbaarheid vraagt om gezamenlijke inzet van gemeente én corporatie.”